Ατοπική δερματίτις είναι η σωστή ονομασία για το βρεφικό έκζεμα. Είναι συχνή κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και έχει επίπτωση στο 10% των νεογέννητων. Είναι η πρώτη εκδήλωση , και συχνά παραμένει η μόνη, της ατοπικής προδιάθεσης (αλλεργική ρινίτις, άσθμα, αλλεργίες γαστρεντερικού). Είναι μια σύνθετη πολυπαραγoντική νόσος στην οποία εμπλέκεται:
1) Mια διαταραχή στον επιδερμικό φραγμό, η οποία κάνει το δέρμα ξηρό και παθολογικά ευαίσθητο σε κάθε ερεθισμό και
2) Προδιάθεση για αλλεργική ευαισθητοποιήση στην IgE.
Η Α.Δ. ξεκινά στης περισσότερες περιπτώσεις τους 3 πρώτους μήνες της ζωής. Είναι ερυθηματώδεις πλάκες με ασαφή τραχιά όρια. Οι πλάκες αυτές καλύπτονται συχνά από μικρές φυσαλίδες που ορορροούν και μετά ξηραίνονται και εφελκιδοποιούνται.

Η αρχική εντόπιση της Α.Δ. είναι στα μάγουλα . Συνήθως είναι ερυθρές πλάκες περισσότερο ή λιγότερο περιορισμένες που γρήγορα γίνονται φυσαλιδώδεις ή λεπιδώδεις.

Η εντόπιση εξαπλώνεται στο κορμό και το πρόσωπο

Εντόπιση στις πτυχές σε μεγαλύτερα παιδιά είναι πολύ χαρακτηριστική 

Η ξηρότητα του δέρματος στις χρόνιες περιπτώσεις, άλλοτε είναι πιο ήπια και άλλοτε πιο έντονη και μοιάζει με ιχθύαση.

Στο νεογνό, η Α.Δ συνήθως ξεκινά από το μέτωπο και τα μάγουλα και μετά επεκτείνεται στο πρόσωπο , τον κορμό και τα άκρα (πτυχές). Ο κνησμός συνήθως διαταράσσει τη ζωή του παιδιού και της οικογένειας .
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Βακτηριακές λοιμώξεις (συχνότερα σταφυλοκοκκικές ), ιογενείς λοιμώξεις (ερπητικό έκζεμα), γενικευμένη ερυθροδερμία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Διέπεται από 3 αρχές :
1) Δερματική υγιεινή για πρόληψη λοιμώξεων
2) Τακτική ενυδάτωση του δέρματος για να ενισχύσουμε τον επιδερμιδικό φραγμό.
3) Τοπικά αντιφλεγμονώδη (κορτικοστερειδή, αναστολείς καλσινευρίνης) για πρόληψη της εξάρσης.

ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Καθημερινό μπάνιο, όχι πολύ θερμό (32-33°c) για να αποφύγουμε την αγγειοδιαστολή που επιτείνει το κνησμό και χρήση λαδιού μπάνιου. Καθαρισμός με υποκατάστατο σαπουνιού που να μην περιέχει αλκάλεα. Εφαρμογή σε όλο το σώμα 2 φορές /ημέρα ενυδατικής κρέμας με εκχύλισμα βρώμης που αποκαθιστά το δερματικό φραγμό (εκτός από τις περιοχές που ορορρούν).

Ο κνησμός σε κάθε στάδιο της Α.Δ. είναι έντονος. Βελτιώνεται με την τοπική θεραπεία.

 

ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ

Είναι πολύ αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Τα συνηθέστερα λάθη των γονιών είναι ότι:
1) συνεχίζουν τη θεραπεία με υπερβολικό τρόπο και εκθέτουν το παιδί σε ανεπιθύμητες ενέργειες ή ότι
2) διακόπτουν τη θεραπεία πρόωρα πράγμα, το οποίο μπορεί να κάνει το έκζεμα χειρότερο ή χρόνιο.
Οι σωστές οδηγίες είναι: Επιλέγουμε ένα κορτικοστεροειδές ήπιας ή μέτριας δράσης. Το χρησιμοποιούμε 7-10 ημέρες μέχρι να υφεθούν τα συμπτώματα και μετά μπαίνουμε στη φάση συντήρησης όπου διατηρούμε τη χρήση κορτικοστεροειδούς 2-3 φορές την εβδομάδα. Η χρήση ενυδατικών κρεμών 1-2 φορές την ημέρα είναι απαραίτητη και αναντικατάσταση και στη φάση συντήρησης. Οι αναστολείς της καλσινευρίνης χρησιμοποιούνται εναλλακτικά των κορτικοστεροειδών για τη φάση συντήρησης σε παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών.

ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ

Η Α.Δ. είναι μία καλοήθης , αλλά χρόνια νόσος και μία αποτελεσματική θεραπεία απαιτεί υπεύθυνη αντιμετώπιση και σωστή εκπαίδευση του γονιού. Η μακροχρόνια πρόγνωση είναι εξαιρετική . Μέχρι την ηλικία των 10 ετών, μόνο ένα 10% των παιδιών εξακολουθεί να έχει συμπτώματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις , τα παιδιά έχουν μερικές εξάρσεις μέχρι τα 1-2 χρόνια και μετά μειώνονται σταδιακά χωρίς σημάδια. Η σωστή περιποίηση της ατοπικής δερματίτιδας προλαμβάνει την εμφάνιση συμπτωμάτων από το αναπνευστικό και τη μετάπτωση σε χρονιότητα.